Een tuin vol nuttige insecten!

(Click op de afbeelding voor een vergroting)

Er zijn veel verschillende soorten insecten die je in een tuin kunt vinden. Hier zijn enkele veelvoorkomende insecten die je in je tuin zou kunnen tegenkomen:

Lieveheersbeestjes: Deze kevers zijn dol op de bladluizen in je tuin. Zowel het volwassen dier als de larve verslindt enorme aantallen. De larve van het lieveheersbeestje eet gemiddeld 600 bladluizen, een volwassen exemplaar kan er wel 100 per dag opeten

Meer over lieveheersbeestjes lees je hier:
lieveheersbeestjes (wikipedia) (https://nl.wikipedia.org/wiki/Lieveheersbeestjes)

Libellen: Libellen hebben vaak grappige Nederlandse namen zoals blauwe glazenmaker, lantaarntje, vuurjuffer, glassnijder, paardenbijter, of platbuik. Libellen zijn meestal in de buurt van tuinvijvers, plassen en beekjes te vinden.

Meer over libellen lees je hier:
libellenatlas (https://www.verspreidingsatlas.nl/libellen)

Vlinders: In Nederland vliegen maar liefst circa 2400 vlindersoorten rond waarvan 53 bekende dagvlinders. Veel van deze soorten zijn microvlinders of nachtvlinders en vallen doorgaans nauwelijks op. Het gaat niet zo goed met de vlinders. In de afgelopen periode zijn volgens de Vlinderstichting (https://www.vlinderstichting.nl/) 17 soorten uit Nederland verdwenen.

Van drie vlindersoorten die we regelmatig in tuinen kunnen tegenkomen geven we een korte beschrijving:

Een atalanta (Vanessa atalanta) is een vrij grote vlinder met een vleugellengte van ongeveer 30 mm die overal in Nederland voorkomt. Een atalanta drinkt niet alleen nectar uit de bloemen van de vlinderstruik. In de herfst komen de atalanta’s ook op overrijp fruit af. Als je een appel- of perenboom in je tuin hebt, kun je het afgevallen fruit laten liggen voor de atalanta’s. Of zet een schaaltje neer met beurs fruit dat je anders maar weg zou gooien. Bijvoorbeeld restjes van bananen, appels, pruimen, peren en druiven.

Vanaf begin februari zijn citroenvlinders (Gonepteryx rhamni) een van de eerste vlinders die in een tuin rondvliegen en eitjes leggen. In juni zie je ineens veel minder vlinders. De citroenvlinder is dan niet echt verdwenen, maar als rups te vinden op jonge struiken van vuilboom en wegedoorn. De wegedoorn  (Rhamnus cathartica) en sporkehout (Rhamnus frangula) zijn waardplanten van de citroenvlinder en het tweede deel van de Latijnse naam van de vlinder verwijst hier naar.

De dagpauwoog (Aglais io) is net als de atalanta een opvallende en kleurige vlinder. Om deze reden slapen dagpauwogen met de vleugels opgeklapt zodat hij nauwelijks opgemerkt wordt want de onderzijde van de vleugels is bijna zwart. De dagpauwogen overwinteren op een koele droge plek in schuren, bedrijfsgebouwen of andere geschikte objecten. Stoor je een dagpauwoog in zijn of haar  winterslaap dan klapwiekt de vlinder en hoopt dat je door de felle kleuren wordt verjaagd.

Als een rups zich helemaal volgevreten heeft is hij klaar om zich te verpoppen. In juli, bij mooi weer, komen de vlinders uit de pop en zie je weer citroenvlinders in de tuin rondfladderen.

Meer over vlinders lees je hier:
Vlinders (https://www.vlinderstichting.nl/vlinders/)

Hommels: De meest voorkomende soort is de aardhommel (Bombus terrestris). In februari/maart verlaat de koningin haar overwinteringsplek. Ze laaft zich dan aan de nectar uit de eerste voorjaarsbloemen waaronder krokussen. Als ze voldoende opgeknapt is gaat ze op zoek naar een geschikte plek om haar kolonie te stichten. Dat kan een oud muizenhol zijn, maar ook een spouwmuur met isolatiemateriaal. De kolonie kan in de loop van het seizoen uitgroeien tot honderden hommels.

Meer over hommels lees tje hier:
(.pdf): basisgids hommels (https://www.eis-nederland.nl/DesktopModules/Bring2mind/DMX/Download.aspx?EntryId=765&PortalId=4&DownloadMethod=attachment)

De Bijenstichting (https://bijenstichting.nl/)

Wilde bijen: Niet iedere bij hoort bij een bijenvolk. De meeste bijensoorten leven zelfs alleen. Deze bijen  worden solitaire bijen genoemd.  De bijen vliegen van bloem tot bloem en verzamelen nectar en stuifmeel. Al doende bestuiven ze zo’n 30% van de planten. Heb je een insectenhotel? Dan kun je daar vaak de rosse metselbij (Osmia bicornis) verwachten. Het vrouwtje van de rosse metselbij maakt haar nestgangen graag in bamboestengels.

Meer over wilde bijen leest u hier:
wilde bijen (https://www.wildebijen.nl/)

Zweefvliegen: Zweefvliegen zijn een veel voorkomend type insect in de tuin. Ze zijn te herkennen aan hun korte voelsprieten en hun vermogen om stil in de lucht te hangen en dan ineens door te vliegen. Er zijn veel verschillende soorten zweefvliegen, waaronder de stadsreus (Volucella zonaria), de witte reus (Volucella pellucens), de grote narcisvlieg (Merodon equestris), de blinde bij (Eristalis tenax), en de kegelbijvlieg (Eristalis pertinax). Zweefvliegen zijn nuttig omdat ze helpen bij de bestuiving van bloemen en planten, en omdat hun larven vaak veel bladluizen eten.

Meer over zweefvliegen leest u hier: (.pdf): Zweefvliegen (https://waarneming.nl/download/fotogids_Syrphidae.pdf)

Wantsen: Wantsen zijn een ander veel voorkomend type insect in de tuin. Er zijn veel verschillende soorten wantsen, waaronder de groene stinkwants (Palomena prasina), de grauwe schildwants (Rhaphigaster nebulosa), de pyamaschildwants (Graphosoma italicum) en de vuurwants (Pyrrhocoris apterus). Sommige wantssoorten zijn nuttig omdat ze helpen bij het bestrijden van plagen in de tuin, terwijl andere soorten juist schadelijk kunnen zijn voor tuinplanten.

Meer over wantsen leest u hier:

(.pdf): Veldgids wantsen, deel 1 (https://www.eis-nederland.nl/admin/dmx/command/core_download/entryid/738)

Insecten kun je lokken door de juiste tuinplanten te kiezen. Zo zul je pyamaschildwantsen kunnen aantrekken door schermbloemigen aan te planten zoals zwart fluitekruid: Anthriscus sylvestris ’Ravens Wing’. Wilde marjolein (Origanum laevigatum) trekt, evenals bergsteentijm (Calamintha nepeta), meestal veel insecten aan. Rode zonnehoed (Echinacea purpurea), koninginnekruid (Eupatorium) en floks (Phlox paniculata) zijn in trek bij vele soorten dagvlinders. Ook vetkruid (Sedum telephium) en duizendknoop (Persicaria amplexicaulis) trekken veel vlinders, bijen, zweefvliegen en wespen aan. Wat betreft wespen... er zijn vele soorten wespen die niet of nauwelijks vervelend zijn. Een goed voorbeeld is de Franse veldwesp (Polistes dominula) die met lange hangende pootjes, enigszins nonchalant, in de zomer door de tuin vliegen.

LIJST MET VASTE TUINPLANTEN DIE BIJEN, HOMMELS EN VLINDERS TREKKEN

Vaste planten
Aconitum (Monnikskap)
Anchusa (Ossetong)
Arabis (Rijstebrij randjesbloem)
Asclepias (Zijdeplant)
Aster (Herfstaster)
Astrantia (Zeeuws kno(o)pje)
Aubrieta (Randjesbloem, blauwkussen)
Bergenia (Schoenlappersplant)
Centaurea (Centaurie)
Centhranthus (Spoorbloem)
Doronicum (Voorjaars zonnebloem)
Echinops (Kogeldistel)
Echinacea (Rode zonnehoed maar ook in andere kleuren verkrijgbaar)
Erigeron (Fijnstraal)
Eryngium (Kruisdistel)
Eupatorium (Koninginnekruid)
Gaillardia (Kokardebloem)
Helenium (Zonnekruid)
Helianthus (Zonnebloem)
Heliopsis (Zonneoog)
Lamiastrum (Dovenetel)
Lamium (Dovenetel)
Liatris (Lampenpoetser, knopige slangenwortel)
Ligularia (Kruiskruid)
Limonium (Lamsoor)
Lupinus (Lupine)
Lythrum (Kattestaart)
Monarda (Bergamotplant)
Nepeta (Kattekruid)
Origanum (Wilde marjolein)
Persicaria (Duizendknoop
Phlox (paniculata) (Floks)
Prunella (Bijenkorfje)
Pulmonaria (Longkruid)
Rudbeckia (Zonnehoed)
Salvia (Tuinsalie)
Scuttelaria (Schurftkruid, duifkruid)
Sedum (spectabile) (Vetkruid)
Stachys (Andoorn)
Teucrium (Gamander)
Thymus (Tijm)

Kunt u wat hulp gebruiken bij het bedenken van een insectenvriendelijke border dan kunt u contact opnemen met een van onze aangesloten tuinontwerpers (https://www.tuinontwerpervinden.nl/bv-30978-0/bedrijven)!

Auteur: Gilbert de Jong (Schetsservice Bloemenpark Appeltern)